Upplýsingagjöf tengd sjálfbærni á sviði fjármálaþjónustu

Landsbréf leggja áherslu á að uppfylla lagalegar kröfur SFDR en um leið upplýsa sjóðfélaga sína um hvernig sjóðir í rekstri félagsins eru skilgreindir með reglubundnum hætti. Allir verðbréfasjóðir Landsbréfa eru í dag flokkaðir sem 6. gr. sjóðir og sama gildir um alla sérhæfða sjóði fyrir almenna fjárfesta nema Landsbréf – Eignadreifing sjálfbær hs. sem er flokkaður sem 8. gr. sjóður. Þó flestir sjóðir séu þannig flokkaðir sem 6. gr. sjóðir þá hafa sjónarmið um sjálfbærni og ábyrgar fjárfestingar þýðingu við fjárfestingaákvarðanir og samkvæmt stefnu Landsbréfa um ábyrgar fjárfestingar og sjálfbærniáhættu ber að taka tillit til umhverfisþátta, félagslegra þátta og stjórnarhátta þegar tekin er ákvörðun um fjárfestingar. Í ákveðnum undantekningartilvikum veitir fjárfestingastefna sjóða ekki svigrúm til að taka sjálfbærniþætti sérstaklega inn í fjárfestingatökuferli og koma slíkir þættir þá ekki til skoðunar. Dæmi um slíkt eru vísitölusjóðir sem eingöngu fjárfesta í hlutabréfum sem mynda ákveðna vísitölu, en þar hefur sjóðstjóri ekki val um neina aðra útgefendur og þarf því að sætta sig við stöðu útgefendanna í sjálfbærnimálum. Í öðrum tilvikum þar sem val er til staðar ber að taka tillit til sjálfbærniþátta.

Með stefnu sinni um ábyrgar fjárfestingar og sjálfbærniáhættu hafa Landsbréf skilgreint hvernig sjálfbærniáhætta er samþætt í ákvarðanatökuferli fjárfestinga (3. grein SFDR). Sjálfbærniáhætta er skilgreind sem atburður eða ástand á sviði umhverfismála, félagsmála eða stjórnarhátta sem gæti, ef hann gerist, haft raunveruleg eða hugsanleg veruleg neikvæð áhrif á verðmæti fjárfestinga. Til að takmarka neikvæðar afleiðingar af sjálfbærniáhættu eru fjárfestingarkostir metnir út frá sjálfbærni og umhverfislegir, félagslegir þættir og stjórnarhættir skoðaðir sérstaklega. Loftslagsáhætta er metin í eignasöfnum sjóða.

Sem stendur er það mat Landsbréfa að raunlæg loftslagsáhætta í eignasöfnum sjóða sé tiltölulega lág til skamms tíma litið en líklegt er að hún aukist til meðallangs og langs tíma ef aðgerðir til að stemma stigu við loftslagsbreytingum ganga hægar en áætlanir gera ráð fyrir eða að þær hafi ekki tilætluð áhrif. Umbreytingaráhætta er meira aðkallandi til skamms og meðallangs tíma þar sem verið er að innleiða nýjar yfirgripsmiklar reglugerðir á alþjóðavísu á sviði sjálfbærni og loftslagsmála sem gætu haft áhrif á fjármálamarkaði og verðmæti eignasafna sjóða. Viðhorf viðskiptavina til fjárfestinga gæti breyst og ef Landsbréf gæta ekki að vöruframboði sínu gætu eignir í stýringu minnkað. Eftirstæð áhætta vegna hlítni Landsbréfa við lög og reglur er lúta að sjálfbærni er talin vera í meðallagi þar sem að ferlar og innra regluverk er til staðar innan félagsins til þess að lágmarka hlítniáhættu sem hefur myndast vegna umfangsmikils regluverks á sviði sjálfbærni, skorts á gögnum frá útgefendum fjármálagerninga er lúta að sjálfbærnimælingum og nýjum kröfum sem gerðar eru til rekstraraðila sjóða. Búist er við að hlítniáhættan muni minnka til lengri tíma litið eftir því sem fram vindur. Áhættustýring Landsbréfa fylgist með sjálfbærniáhættu í rekstri sjóða Landsbréfa og gerir grein fyrir henni og frávikum henni tengdum í skýrslugjöf sinni.

Stefna Landsbréfa um ábyrgar fjárfestingar og sjálfbærniáhættu

Með lögum nr. 25/2023 um upplýsingagjöf tengda sjálfbærni á sviði fjármálaþjónustu voru innleiddar tvær reglugerðir Evrópusambandsins, annars vegar Taxonomy og hins vegar SFDR.

Samkvæmt 4. gr. SFDR ber aðilum á fjármálamarkaði að birta á vefsíðum sínum uppfærðar upplýsingar um það að hvaða leyti tekið er tillit til neikvæðra áhrifa fjárfestinga á sjálfbærniþætti. Umfang upplýsinganna miðast við stærð og eðli starfseminnar og tegundir fjármálaafurða. SFDR gerir ráð fyrir að upplýsingar séu birtar samkvæmt svokölluðum sjálfbærnivísum (e. Principal Adverse Impact on sustainability factors, PAI), PAI telst vera þau neikvæðu áhrif sem fjárfesting hefur á sjálfbærniþætti eins og þeir eru skilgreindir í SFDR.

Með neikvæðum eða skaðlegum áhrifum fjárfestingarákvarðana á sjálfbærniþætti er almennt átt við þau mögulegu neikvæðu eða skaðlegu áhrif sem fjárfestingarákvörðun getur haft. Þannig er til að mynda gengið út frá því að fjárfesting í starfsemi útgefenda sem hefur neikvæð áhrif á loftslagsbreytingar geti leitt til meiri öfga í veðurfari, súrnun sjávar, byggileika svæða á jörðinni og þar með langtímaáhrif á verðmætasköpun í heiminum. Með sama hætti er gengið út frá því að fyrirtæki sem setja ekki félagslega þætti í öndvegi eða virði ekki góða stjórnarhætti séu síður fallin til að skila langtímaávöxtun.

Við mat á sjálfbærniþáttum er bæði horft til jákvæðra og neikvæðra áhrifa á sjálfbærniþætti. Þannig að ef útgefandi hefur bæði jákvæð áhrif og neikvæð áhrif á sjálfbærniþætti er leitast við að leggja heildrænt mat á þessa þætti. Unnið er út frá þeirri forsendu að fjárfesta síður í fjármálagerningum útgefenda þar sem lítil áhersla er á sjálfbærni eða starfsemin er með þeim hætti að hún hefur sérstaklega neikvæð áhrif á sjálfbærniþætti án þess að gripið sé til mildandi aðgerða sem einhverju nemur. Með því að leggja áherslu á að fjárfestingar hafi ekki neikvæð áhrif með tilliti til sjálfbærniþátta er stuðlað að því að fjármagn leiti frekar í sjálfbærar fjárfestingar og þar með stuðlað að bættu samfélagi. Við þetta mat er stuðst við birt efni útgefenda og greiningar sjálfstæðra matsfyrirtækja á UFS frammistöðu fyrirtækja eins og Reitunar að því er varðar innlenda útgefendur fjármálagerninga og viðurkenndra matsaðila er varðar erlenda útgefendur.

Sem liður í að greina neikvæð áhrif fjárfestingarákvarðana á sjálfbærniþætti hafa Landsbréf mælt kolefnisspor af eignasöfnum sjóða samkvæmt PCAF (Partnership for Carbon Accounting Financials) aðferðafræðinni.

Yfirlýsing um helstu neikvæðu áhrif fjárfestingarákvarðana á sjálfbærniþætti

Landsbréf taka enn sem komið er að takmörkuðu leyti tillit til helstu neikvæðu áhrifa fjárfestingarákvarðana á sjálfbærniþætti í skilningi 4. gr. SFDR. Áætlað er að Landsbréf birti sérstaka yfirlýsingu um þessi áhrif á árinu 2025 fyrir reikningsárið 2024.

Starfskjarastefna Landsbréfa er árlega samþykkt á aðalfundi félagsins. Starfskjarastefnan settur almennan ramma um starfskjör í Landsbréfum og er þar meðal annars kveðið á um að starfskjör skuli ekki stuðla að óhóflegri áhættutöku að því er varðar áhættu tengda sjálfbærni.

Starfskjarastefna Landsbréfa

1. Almennt

Stefna Landsbréfa um takmarkanir í fjárfestingum sjóða er viðauki við stefnu Landsbréfa um ábyrgar fjárfestingar og sjálfbærniáhættu og telst hluti hennar.

Með takmörkunum í fjárfestingum er átt við að sjóðir í rekstri Landsbréfa skuli almennt forðast eignarhald á fjármálagerningum sem gefin eru út af aðilum sem leggja enga eða takmarkaða áherslu á sjálfbærni.

2. Takmarkanir á fjárfestingarkostum

Í fjárfestingaferli sjóða Landsbréfa er lögð áhersla á sjálfbærniþætti. Það er stefna Landsbréfa að beita takmörkunum í fjárfestingarferli sjóða ef skoðun sjálfbærniþátta leiðir í ljós að útgefandi hefur enga eða litla áherslu á sjálfbærniþætti, eða ef neikvæðir sjálfbærniþættir eru stórir í viðkomandi starfsemi án þess að unnið sé að framförum varðandi þá þætti með trúverðugum hætti. Almennt er gengið út frá því að við erlendar fjárfestingar sé frekar fjárfest í sjóðum en einstökum fjármálagerningum og skal almennt ekki fjárfest í sjóðum með virka stýringu sem leggja enga eða takmarkaða áherslu á sjálfbærni í sínu fjárfestingaferli.

Sjóðir Landsbréfa fjárfesta ekki í fyrirtækjum sem framleiða eða hafa tekjur af ómannúðlegum vopnum og í fyrirtækjum sem hafa umtalsverðar tekjur af umdeildri atvinnustarfsemi svo sem framleiðslu á tóbaki, vopnum, klámi eða kolum. Með umtalsverðum tekjum er hér átt við fyrirtæki sem rekja meira en 5% tekna sinna til umdeildrar atvinnustarfsemi. Ef sjóðir sem fjárfest hefur verið í eiga í fyrirtækjum sem eru á skimunarlista Landsbréfa eru þeir sjóðir skoðaðir sérstaklega. Ef eignarhaldið er yfir 5% af viðkomandi sjóði er útilokun beitt.

Landsbréf geta beitt takmörkunum á fjárfestingarkostum innanlands ef útgefendur eru taldir brjóta gegn þeim viðmiðum sem Landsbréf líta almennt til sem sett eru meðal annars fram í fjárfestingarstefnum sjóða, innri reglum Landsbréfa, lögum, reglugerðum og viðurkenndum viðmiðum eins og viðurkenndum leiðbeiningum um góða stjórnarhætti. Ef Landsbréf telja að útgefandi fari gegn ofangreindum viðmiðum eða að ósamræmis gæti á milli stefnu fyrirtækis og viðmiða um góða stjórnarhætti er leitast eftir samræðum við útgefandann þar sem stuðlað er að úrbótum.

Ef fyrirtæki gerist ítrekað brotlegt gegn landslögum, alþjóðalögum eða samningum sem Ísland hefur fullgilt gæti komið til þess að Landsbréf útiloki viðkomandi útgefanda úr fjárfestingarmengi sjóða. Neikvæð skimun á að vera undantekningartilfelli sem beitt er þegar samræður við fyrirtæki og önnur úrræði hafa ekki borið tilætlaðan árangur.

3. Ákvarðanir og ábyrgð

Sjálfbærninefnd Landsbréfa tekur ákvarðanir um hvort og þá hvernig beita eigi takmörkunum í fjárfestingarferli sjóða í rekstri og útilokun útgefenda úr fjárfestingarmengi. Nefndin hefur heimild til þess að taka ákvarðanir um útilokanir á fjárfestingarkostum að undangenginni greiningu á viðkomandi útgefanda. Greiningar byggja á innra mati Landsbréfa, gögnum greiningaraðila, gagnaveitum og öðrum upplýsingum sem fyrir liggja.

Ef útgefandi hefur gert viðeigandi ráðstafanir til þess að bregðast við kröfum um úrbætur getur nefndin tekið þá ákvörðun að fjarlægja hann af útilokunarlista.